Gebouw Spaarnberg
Op 1 november 1885 opende mevrouw Wüste – baronesse Von Gotsch (05-08-1848 – 10-01-1924) in het chalet, nu Restaurant Boschbeek, een bewaarschool voor de kinderen van 3 tot 6 jaar, woonachtig te “Zandpoort en Jan-Gijzenvaart”.
Het schoolgeld was een stuiver per week. Er kwamen 40 leerlingen. De belangstelling nam zo toe dat mevrouw Wüste besloot een schoolgebouw te laten ontwerpen door de architect L. Ritter.
In 1890 werd het gebouw als ’Bewaarschool van mevrouw Wüste’ geopend, een kleuterschool avant la lettre voor kinderen van drie tot zes, zeven jaar.
In 1892 werd er ook een naaischool aan verbonden.
Olga Wüste-von Gotsch, die aan de overkant op Spaarnberg woonde, was erg betrokken bij de school. Als er feest werd gevierd, was ze erbij en ze stak er veel geld in. Zij was zelf vrijzinnig hervormd, maar ze wilde dat de school voor alle gezindten was. Dat was opvallend. In het door haar benoemde bestuur zaten zowel katholieken als protestanten. Zij wilde dat de school voor de hele Santpoortse gemeenschap was.
Later kreeg de school subsidie van de gemeente, maar in 1932 hield die geldstroom op en trok het toenmalige bestuur de stekker eruit. Opmerkelijk genoeg richtten mensen uit diezelfde kring twee jaar later een nieuwe school op.
Op 2 november 1932 kreeg het gebouw een andere bestemming: het werd ingericht als Badhuis Spaarnberg. De grote speelzaal van de bewaarschool was ingericht met twee keer zes cabines met regendouches en twee cabines met kuipbad – zo werd dat destijds genoemd. In de advertentie stonden openingstijden en prijzen.
Een regenbad – een douche – kostte 15 cent en een gewoon bad 40 cent. Hoewel de prijzen bewust laag werden gehouden, was het best duur. Misschien namen moeders tegelijk hun zes kinderen mee. Bij het debat in de gemeenteraad over de sluiting van de bewaarschool, was er ook onenigheid over. Een deel was bang dat een badhuis onvoldoende inkomsten zou opleveren, terwijl een bewaarschool heel belangrijk voor kinderen was.
Het badhuis liep niet. Landelijk onder zoek wees ook uit dat mensen gemiddeld een keer per jaar naar een badhuis gingen. In Haarlem en omgeving, waar meer badhuizen waren, was dat 1,3 keer. Mensen wasten zich bij de wastafel en kinderen gingen de teil in. Dat was veel goedkoper dan naar een badhuis gaan.
Toch kon de Vereeniging Spaarnberg voor Sociale Belangen in Santpoort de begroting sluitend krijgen.
In de oorlog zaten er militairen en vlak na de oorlog werd het gevorderd door de distributiedienst. Het werd een soort uitgiftepunt voor voedsel, tabak, schoenen en brandstof. Met bonnen konden mensen dit ophalen. Dat ging in groepen op de letters van het alfabet. Van 1946 tot 1951 steeg het aantal baden ook van 13.000 naar 17.000 per jaar.
Als in de jaren zestig mensen steeds vaker een douche thuis krijgen, neemt de belangstelling af. Eind jaren zestig was het badhuis alleen nog op vrijdagavond en zaterdag open. Dit bleef in exploitatie tot 1 juli 1971.
De secretarie van de gemeente en het bureau van de wijkagenten trokken erin. Verenigingen gebruikten het gebouw als oefenruimte. De dorpsvereniging en VVV Santpoorts Bloei, de Schaak- club Santpoort, Damclub Stabiel en bridgeclub De Kennemers vonden er onderdak. Ook werd er een filiaal van de Openbare Bibliotheek werd gevestigd. De bibliotheek betrok in januari 1980 een nieuw pand aan de Crocusstraat.
Sinds 1984 zijn alleen de Santpoortse Sportvereniging Dschen Dui en Biljartvereniging Velsen er nog te vinden.
